Czarne mleko

Rozważania o tym co jest naturalne, a co kulturowe, co wrodzone, a co narzucone, czysto biologiczne, czy uwarunkowane socjologicznie. Dylematy dotyczące pogodzenia macierzyństwa z karierą zawodową, rozwojem osobistym. Zmagania z depresją poporodową. Obok tak trudnej tematyki znajdziemy tu również cudowne opisy (mój ulubiony to ten o Księżycowej Kobiecie) oraz genialne poczucie humoru (ostatecznie Elif kupiła mnie przytoczonym cytatem o tym, czym dla niej była swego czasu miłość). "Czarne mleko" to kojący plaster na pogmatwaną kobiecą duszę. Czytając, wielokrotnie miałam wrażenie, że autorka pisze o mnie. Harem Calineczek żyje wewnątrz każdej kobiety i musimy nauczyć się akceptować i dopuszczać do głosu wszystkie członkinie Chóru Niewspółbrzmiących Głosów, w równym stopniu.

Nikt nie pytał nas o zdanie w tej sprawie. Zwyczajnie trafiliśmy do łon naszych matek, przeżyliśmy znoje porodu i voilà, jesteśmy. Skoro pojawiamy się w tak przypadkowych okolicznościach, czy istnieje coś wznioślejszego od pragnienia, by pozostawić po sobie wartościową, trwała spuściznę?" Zabawna, błyskotliwa, a przy tym niezwykle intymna opowieść skierowana głównie do kobiet. To powieść mocno autobiograficzna z lekką nutą fikcji. Uniwersalna historia o odnajdywaniu własnej drogi i realizacji własnych pragnień, o macierzyństwie we wszystkich jego odsłonach. Bardzo ważna i inspirująca pozycja, zwłaszcza dla kobiet, które znajdą w niej dużo zrozumienia dla samych siebie. Jedna z tych książek, które potrafią odmienić życie.

oddalił na pewien czas od pisarstwa, zakwestionował jej dotychczasowe wybory oraz zmusił do konfrontacji z własną wewnętrzną różnorodnością ignorowaną latami. I właśnie o tym opowiada "Czarne mleko", autobiograficzno-eseistyczna książka Elif Shafak, w której macierzyństwo, kobiecość, pisarstwo i literatura splatają się ze sobą, tworząc szczerą i przenikliwą historię o wyboistej drodze do odkrycia i zrozumienia samego siebie. "Czarne mleko" wyróżnia się na tle innych książek autorki. Zamiast powieści, tym razem otrzymaliśmy intymny, błyskotliwy i inspirujący tekst – mieszankę wspomnień, refleksji i literackich odniesień doprawioną odrobiną fikcji. "Czarne mleko" wydaje się tak samo kosmopolityczne jak sama Elif Shafak – płynnie meandruje między Wschodem i Zachodem, zatłoczonymi i gwarnymi ulicami Stambułu oraz cichymi i kameralnymi korytarzami amerykańskiego Mount Holyoke College, między Rumim i turecką tradycją a Sylvią Plath, nowoczesnością i feminizmem. Błyskotliwa, erudycyjna proza – taką właśnie lubię najbardziej. "Czarne mleko" to książka nie tylko dla matek lub pisarek, ale dla każdej kobiety – bo staje się bliska zarówno za sprawą wspólnych doświadczeń, jak i za sprawą uniwersalnej refleksji oraz szacunku dla różnic i wyborów. Ta publikacja z wrażliwością i odrobiną humoru opowiada jednocześnie o kobiecej kruchości i sile. I przypomina, że nie istnieje tylko jeden przepis na szczęście – każdy z nas musi wsłuchać się w głos serca, podjąć ryzyko i odnaleźć własną drogę. Uwielbiam Elif Shafak w każdej odsłonie – beletrystycznej i autobiograficznej, dla dorosłych i dla dzieci. Polecam, warto.

jak feminizm, równouprawnienie, wybór priorytetów czy poszukiwanie swojego wewnętrznego głosu. Autorka przeplata własną historię opowieściami o pisarkach, które na różne sposoby zmagały się z podobnymi problemami. Chociaż Shafak napisała tę książkę po porodzie, nie jest to powieść tylko dla matek. W tej barwnej historii każdy znajdzie coś dla siebie. Jest pełna trafnych spostrzeżeń, a jednocześnie nie narzuca nikomu określonych ideałów. Pokazuje, jak wygląda droga do odnalezienia siebie w głowie pełnej sprzeczności - i że mimo przeciwności losu jest to możliwe. „Czarne mleko” to lektura obowiązkowa dla każdej kobiety, a także dla wszystkich, którzy chcą je lepiej zrozumieć.

„Czarne mleko” jest niezwykle ważną pozycją i warto ją przeczytać chociażby dlatego, aby uświadomić sobie, że depresja poporodowa zdarza się znacznie częściej niż my – jako społeczeństwo – chcielibyśmy przyznać. To nie tyle powieść, co przejmujące wyznanie samej Autorki i próba pogodzenia się z mnogością ról, które mamy do odegrania. Shafak posługuje się personifikacją, by opisać sprzeczne w niej uczucia i cechy, które nazywa „miniaturowymi kobietami”. Atrybuty te, czasem sama chciałaby zakopać wewnątrz siebie, ale ostatecznie godzi się, że dopiero ich zbiór tworzy w niej Jedność. „Czarne mleko” to także feministyczny manifest. Zastanawialiście się kiedyś ile podpisów w ciągu życia musi mieć kobieta (jako panna, mężatka, rozwódka). Otóż mężczyźnie wystarczy jeden. Mężczyzna całe życie jest zachęcany do rozwoju zawodowego, tymczasem od kobiety w pewnym momencie oczekuje się, że będzie gotowa porzucić karierę i poświęcić wszystko, by być dobrą żoną i matką. Shafak próbuje odnaleźć w tym wszystkim równowagę. Pomagają jej w tym przytaczane historie znanych pisarek (takich jak Sylvia Plath, Virginia Woolf czy Zelda Fitzgerald) i pokazanie jak one radziły sobie w kryzysowych sytuacjach. To właśnie te mini wykłady z literatury uważam za szczególnie cenne. Całość dopełnia cudowna okładka, która w pełni oddaje klimat książki i wizualnie pasuje do poprzednich pozycji Elif Shafak wydanych przez Wydawnictwo Poznańskie. Książka choć porusza trudne tematy napisana jest w lekki, czasem wręcz zabawny sposób. To pozycja idealna dla wszystkich, których czasem przerasta ilość ról, jakie wymusza na nas społeczeństwo.

i stworzyła dość nieoczywistą historię, która krok po kroku ukazuje kolejne etapy w życiu kobiety, stawia przed nią pytania i wybory, z którymi musi sobie poradzić i snuje opowieść o innych niewiastach, przedstawiając je z różnych stron. Ta książka to nie tylko zbiór głębokich i ważkich przemyśleń, ale też zaglądanie w głąb siebie. Zadawanie sobie trudnych pytań natury egzystencjalnej i odpowiadanie na nie w sposób odpowiedni dla siebie. Autorka bawi się tekstem, stosuje personifikacje, płynnie opowiada swoją historię, walkę pomiędzy chęcią pisania, robienia kariery, a urodzeniem dziecka i oddania się w pełni macierzyństwu. Zahacza o oczekiwania społeczeństwa wobec kobiet, stawia siebie na piedestale i pozwala oceniać dowolnie, bowiem w jej książce nie ma miejsca na oceny. Wszystkie wynurzenia i opowieści są niedokończone, każda z nich finiszuje pytaniem retorycznym i czytelnik musi sobie sam odpowiedzieć na to nieme pytanie. Trzeba przyznać, że autorka nie głaszcze po główkach swoich czytelniczek. Pokazuje macierzyństwo takim, jakie jest, łącznie z depresją poporodową i pewnym niezrozumieniem, z którym spotykają się kobiety. Wskazuje również, że matka to także kobieta, która czuje, myśli i po urodzeniu potomstwa wbrew pozorom, nie ma tylko w głowie brokatu i lukru oraz tiulu i koronek. To bardzo wartościowa książka, która zmienia światopogląd i ma bardzo dobre działanie terapeutyczne. To nie tylko pamiętnik spisany ręką kobiety, ale też swego rodzaju feministyczny manifest. Można też tę książkę potraktować jako kompendium wiedzy o dojrzewaniu do pewnych życiowych ról i budowaniu społecznej świadomości. Wartościowa, mądra i pochłaniająca!