Fiva

życia? Czy Wasza miłość do jakiejś aktywności, Wasza pasja, doprowadziła Was do punktu, w którym musieliście martwić się o swój dalszy los? Czy kiedykolwiek naszła Was refleksja taka jak autora książki: "Wiem, że zachowuję się lekkomyślnie, ale jestem w tym ekspertem"? "Fiva: Przekroczyć granicę strachu" to osobista relacja Gordona Stainfortha z wejścia drogą Fiva na norweską Ścianę Trolli (najpotężniejszą ścianę skalną w całej Europie) z jego bratem bliźniakiem Johnem w 1969 roku. Autor, znany mi do tej pory tylko z wykonywania przepięknych górskich fotografii, postanowił opisać swoją historię wejścia na Ścianę Trolli 40 lat po zaistniałych wydarzeniach i zastosować w tym celu narrację pierwszoosobową. Początkowo byłam nastawiona dość sceptycznie do takiego rozwiązania, bo ciężko było mi uwierzyć, że Gordon będzie w stanie po tylu latach dobrze wcielić się w nastoletniego siebie. Dodatkowo, zastanawiałam się, czy opis jednej wspinaczki i zejścia ze szczytu może być tematem na książkę. Jak duże było moje zdziwienie, gdy wszystkie obawy zniknęły po przeczytaniu zaledwie kilku pierwszych stron. Fakt jest taki, że zostałam wciągnięta w wydarzenia. Nie tylko śledziłam każdy ruch Gordona, ale byłam z nim na każdej opisanej półce skalnej, w każdej szczelinie, wisiałam z nim na linie. Czułam jednocześnie ekscytację, zaniepokojenie i przerażenie, zastanawiając się, gdzie jest koniec tej historii. Choć od początku było wiadomo, że wszystko skończy się dobrze, czytając książkę ma się wrażenie, że każdy kolejny ruch Gordona i Johna oddala ich od obranego celu. Ta historia to przykład młodzieńczej naiwności, dużej pewności siebie i pewnego rodzaju brawury, które prowadzą dwóch braci na wymagającą trasę wspinaczkową z niewystarczającą ilością jedzenia oraz kiepsko napisanym przewodnikiem. Efektem jest przygoda, która miała być może nie tyle co prosta, ale przynajmniej niezbyt trudna. W rzeczywistości zamiast kilkunastu godzin trwa ich dokładnie 56, a jej ukończenie można uznać za cud. Ale ta historia to też ukazanie wspaniałej relacji między rodzeństwem oraz niewyobrażalnej siły człowieka w obliczu równie niewyobrażalnych trudności napotkanych ze strony natury. Wszystkie wydarzenia dopełniają przemyślenia Gordona, które niejednokrotnie są żartobliwe i stanowią świetną autorefleksję, a także krótkie podsumowanie spisane przez Johna. Pewnie wielu z Was zada pytanie: "Po co im to wszystko było?" Odpowiedź jest prosta: pasjonatów gór nie rozlicza się z ich romansów. Zresztą, wchodząc teraz na oficjalną stronę internetową autora, czyli 53 lata po opisanych wydarzeniach, zobaczymy jego motto: "Life is short, art long, judgement difficult", które mówi wszystko. Nie rozliczajmy za wszelką cenę. "Fiva..." to reportaż, który pokazuje, że w ludzkiej sile największe znaczenie ma siła psychiczna, bo dzięki niej jesteśmy w stanie przetrwać wszystko, nawet gdy siły fizyczne nas opuszczą. Dlatego polecam lekturę wszystkim, nie tylko wspinaczom czy ludziom zakochanym w górach. Tę książkę docenia się za prawdę, umiejętność przyznania się do błędów i prostotę przekazu. Liczę na to, że pewnego dnia zostanie okrzyknięta klasykiem w ramach literatury górskiej. W końcu nagrodę literacką z Banff Mountain Festival z 2012 roku na swoim koncie już ma. Zastanawia mnie jedynie kwestia tłumaczenia tytułu, który w oryginale brzmi: "Fiva: An Adventure That Went Wrong". Wydaje mi się, że polski tytuł nie do końca oddaje sens tej historii, bo granice strachu były przekraczane przez bohaterów nie na ich życzenie. Ale pokonali strach i wygrali życie - to fakt.