Tam na niebie są rzeki

darem - genialną pamięci. Mimo trudnego dzieciństwa i ciężkiej sytuacji w domu, jego talent otwiera mu drzwi do pracy u jednego z najbardziej cenionych londyńskich wydawców. Tam trafia na książkę, która odmieni jego życie. Dzięki niej zaczyna interesować się kulturą starożytnego Wschodu, a później glinianymi tabliczkami związanymi z królem Aszurbanipalem. We współczesnej Turcji mieszka mała jazydka, Narin. Dziewczynka cierpi na rzadką chorobę słuchu. Jej babcia pragnie dla niej tylko jednego - ochrzcić wnuczkę w rzece Tygrys. Kilka lat później, w Londynie, Zaleekah rozwodzi się z mężem i przenosi się na łódź zacumowaną na Tamizie. Ma dość życia, daje sobie miesiąc, zanim podejmie ostateczną decyzję. Jednak wszystko się zmienia, kiedy trafia na pewną książkę i poznaje właścicielkę wynajmowanej łodzi.  Elif Shafak w książce “Tam na niebie są rzeki” snuje trzy pozornie niezwiązane ze sobą historie. Szybko okazuje się jednak, że łączy je coś znacznie głębszego - starożytna Niniwa i rzeka Tygrys. Historia zatacza koło, a woda, choć tak bardzo niepozorna, ale wszechobecna, staje się bohaterem tej opowieści.  Styl i język Shafak znów mnie porwały - autorka pisze z ogromną lekkością i emocjonalną głębią. Najbardziej poruszyła mnie historia Artura i niego niewytłumaczalna więź z Niniwą - to właśnie ona zostanie ze mną na dłużej. “Tam na niebie są rzeki” zachwyca nie tylko warstwą literacką, ale również przypomina o tym, jak ważna i symboliczna potrafi być woda. Przemyka przez wieki i kontynenty, łącząc ludzi, miejsca i emocje. A jej historia tak naprawdę nigdy się nie kończy.

przestrzenią, ale i całymi epokami. Elif Shafak po raz kolejny udowadnia, że pisanie może być jak tkactwo — z najdrobniejszych nitek splata cos większego, poruszającego i bardzo dobrze przemyślanego. Zaczynamy w starożytnej Mezopotamii, by przez XIX-wieczny Londyn trafić do współczesnej Turcji i jeszcze dalej — do Londynu roku 2018. Poznajemy Arthura — chłopca-artystę z obsesją na punkcie glinianych tabliczek i eposu o Gilgameszu, dziewczynkę Narin — jazydkę, która doświadcza przemocy i wykluczenia oraz Zaleekah — badaczkę wody, która próbuje na nowo ułożyć swoje życie, wynajmując łódź mieszkalną na Chelsea Embankment. Tak jak w „Wyspie zaginionych drzew” narratorem była figa, tak tutaj wszystko spaja i opowiada właśnie kropla wody. To ona pamięta. To ona przemieszcza się przez wieki, osiadając we włosach, śniegu, łzach i wannach mieszkalnych barek. Shafak wykorzystuje ten motyw, by spleść losy postaci, ale też pokazać, że nawet w pozornie odrębnych historiach tkwią wspólne pragnienia: by być widzianym, kochanym, ocalonym. Czy momentami jest trochę bajkowo i zbyt symbolicznie? Pewnie tak. Ale to nie tylko opowieść o wodzie — to też historia pamięci (osobistej i zbiorowej), brutalnych prześladowaniach jazydów, i klimatu, który się zmienia. Shafak robi to, co potrafi najlepiej — pisze mądrze, czule i z rozmachem. A ja dokładam „Tam na niebie są rzeki” do stosiku z moimi ulubieńcami.

skórą, i to długo po tym, jak skończysz ostatnią stronę. Skupia na sobie myśli i wędruje z czytelnikiem przez jego codzienność. Ta właśnie taka jest. Niby literatura piękna, ale bez zadęcia. Niby fikcja, ale wszystko w niej aż zbyt prawdziwe. Może nie każde słowo uderza w punkt, może bawi się w przenośnie, igra z wyobraźnią, przybija piątkę ze skojarzeniem. Jednak jest w tym wszystkim jakaś jasność, czystość myśli... Styl? Zaskakująco lekki, jak na tematykę, która mogłaby przygnieść. Autorka prowadzi narrację pewnie, z rytmem przypominającym nurt rzek – najczęściej leniwy, czasem rwący, ale zawsze zmierzający do czegoś większego. To nie jest książka do kawy ani na raz. To raczej ten typ powieści, którą czytasz powoli, bo czujesz, że nie da się inaczej, jakby wymagała od czytelnika oddechu między rozdziałami. I bardzo dobrze, bo to nie jest fast-food literacki. To opowieść, która smakuje długo i głęboko, która zaostrza apetyt na więcej takich spotkań. Jest tu coś więcej niż tylko dobrze napisane zdania. Jest uważność. Jest czułość do bohaterów – takich bardzo zwykłych i przez to niezwykle ludzkich. Warto wpaść w objęcia tej opowieści, która toczy się w różnych strefach czasowych, ale wszystkie je łączy woda... Mogę tylko dodać #wartojakpieron