Aktualności
Weird fiction — literacka podróż do krainy osobliwości
19.09.2024

Weird fiction — literacka podróż do krainy osobliwości

Ludzka natura od setek lat podąża za tym, co nieodkryte, tajemnicze i niewyjaśnione. Nieustannie eksplorujemy, odkrywamy, ale nie stronimy także od przekraczania granic własnej… wyobraźni. Wyraz tej fascynującej wyprawy do wnętrza naszej imaginacji możemy nie od dziś obserwować w literaturze. Zapraszamy Was na przygodę pełną tajemnic, niepokoju i niesamowitości, w której porzucimy wszelkie formy, o jakich możecie tylko pomyśleć. Poznajcie weird fiction — literaturę osobliwości.

Czym jest weird fiction?

Weird fiction może być określane jako hybryda gatunkowa. Wymyka się ona klasycznym ramom literackim i czerpie z różnych konwencji, tworząc wyjątkowe połączenie różnych tropów czy motywów. Literatura osobliwości skupia się na wszystkim, co może być określane jako nieznane, tajemnicze czy nieodkryte. Kluczowym zabiegiem w tego typu książkach jest występowanie elementów nadprzyrodzonych, takich jak syreny, wilkołaki czy wampiry. W przeciwieństwie jednak do horroru, który za pomocą podobnych elementów ma wzbudzić strach przed zagrożeniem, weird fiction stawia na coś bardziej nieuchwytnego, obcego i trudniejszego do zdefiniowania. Nie mamy tutaj podanych na tacy konkretnych rozwiązań, duże pole do interpretacji jest pozostawione czytelnikowi. 

To literatura, która celowo rozmywa granice między rzeczywistością a fikcją, często budując przy tym niepokojącą atmosferę. Jednocześnie gatunek ten niełatwo jest zdefiniować. Weird fiction  nieustannie wykracza poza ustalone ramy gatunkowe i balansuje na granicy horroru, fantastyki i science-fiction. Książki z tego nurtu są idealne dla wszystkich czytelników poszukujących nowych i nieoczywistych wrażeń wypływających z lektury. Jednym z najciekawszych aspektów książek z gatunku weird fiction jest niepowtarzalna zdolność do subtelnego zaburzania rzeczywistości. Dzięki temu czytelnik otwiera się na nieznane i zaczyna kwestionować wszystko to, co brał do tej pory za pewnik.

Początki literatury osobliwej

Korzenie weird fiction sięgają aż XIX wieku, kiedy Edgar Allan Poe eksperymentował z przeplataniem atmosfery grozy z elementami nadprzyrodzonymi. Z samej idei, weird fiction czerpie bardzo dużo z literatury gotyckiej. Nie ma tu jednak mowy o ograniczaniu się do opisów gotyckich ruin czy wampirycznych postaci. Zamiast tego, literatura osobliwa stawia na stworzenia i zjawiska, które fascynują i niepokoją. W XX wieku gatunek rozkwitł dzięki twórczości H.P. Lovecrafta, autora, który stworzył mitologię nieziemskich i potężnych istot, takich jak Cthulu. Zredefiniował on wówczas istotę horroru, nadając jej unikalny, kosmiczny i pełen niepokoju wymiar.

Nasze książki z nurtu weird fiction

Obecnie, gatunek weird fiction przeżywa prawdziwy renesans. Na naszym rodzimym rynku wydawniczym coraz częściej pojawiają się książki, które niepokoją, zaskakują i   rozsadzają klasyczne ramy literackie. Tego typu pozycje znajdziecie także w naszej księgarni Wydaje nam się. Zobaczcie przegląd naszych książek z gatunku weird fiction! 

Nasze podmorskie żony, Julia Armfield, tł. Agnieszka Walulik

Nasze zestawienie rozpoczynamy od książki, która mogłaby być jedyną w swoim rodzaju ambasadorką nurtu weird fiction. To hipnotyzujące połączenie trzymającego w napięciu horroru z dojrzałym romansem. Poznajcie Nasze podmorskie żony Julii Armfield, autorki nagrodzonej prestiżową nagrodą dla książek z reprezentacją LGBTQ+ Polari Prize 2023. W powieści poznajemy Leah, biolożkę morską, która właśnie wróciła z supertajnej wyprawy badawczej, zakończonej katastrofą. Jej żona, Miri, szybko zauważa, że ukochana wróciła z oceanu całkowicie odmieniona. Czy Leah zabrała część podwodnego świata na powierzchnię? 

Julia Armfield stworzyła opowieść, która niepokoi, wzrusza i nie daje się odłożyć. Nic dziwnego – jako swoją inspirację do stworzenia tego typu niepowtarzalnego klimatu wskazuje wspomnianego wyżej H.P. Lovecrafta, wirtuoza horroru. Powieść Armfield to doskonałe połączenie motywów nadprzyrodzonych z prozą najwyższej półki, pozwalając samemu czytelnikowi odkryć drugie dno, kryjące się w tej historii. Nie dajcie się jednak zwieść tej przerażającej odsłonie Naszych podmorskich żon – to także przepiękna opowieść o kochaniu, traceniu i współtrwaniu przy sobie w najtrudniejszych momentach.

Króliczek, Mona Awad, tł. Natalia Wiśniewska

Nie mogło w naszym przeglądzie zabraknąć powieści, która była pionierem wśród książek w gatunku weird fiction w naszej grupie wydawniczej. Króliczek szturmem podbił polski rynek i sprawił, że wielu czytelników zaczęło zastanawiać się, gdzie przebiega granica pomiędzy rzeczywistością a fikcją. W tej mrocznej i olśniewającej powieści poznajemy Samanthę, outsiderkę, która studiuje na jednej z najbardziej prestiżowych szkół pisania w Stanach Zjednoczonych. To tam poznaje przeintelektualizowaną grupę dziewcząt z bogatych domów, które samozwańczo mówią o sobie: Króliczki. Gdy Samantha otrzymuje od nich wyjątkowe zaproszenie, stopniowo zanurza się w ich osobliwym świecie. Szybko przestaje rozpoznawać, co jest prawdą, a co tylko złudą.  

Mona Awad snuje opowieść spowitą atmosferą tajemnicy, niepokoju, ale także baśniowego klimatu. Poza szeregiem dziwacznych scen, które sprawią, że zwątpicie w swoje zdolności percepcji rzeczywistości, odnajdziecie tutaj także znane motywy, takie jak enemies to lovers czy dark academia. Odkryjcie tajemniczy świat Króliczka i dajcie się porwać tej szalonej historii.

Wszystko dobrze, Mona Awad, tł. Natalia Wiśniewska

Króliczek to nie ostatnie słowo od Mony Awad.  Autorka znana jest z eksperymentowania i kultywowania onirycznej konwencji w swoich książkach i dokładnie te same elementy podejmuje w powieści Wszystko dobrze. Tym razem opuszczamy Nową Anglię i mroczny klimat akademii i zdobywamy bilety na pewien spektakl. Wyruszamy do teatru, w którym poznajemy Mirandę Fitch, reżyserkę uniwersyteckiej grupy teatralnej. Kobieta zmaga się z nieustannym, chronicznym bólem, na skutek wypadku, któremu uległa na scenie. Jej marzenia odpłynęły w niebyt, jest też kilka kroków od utracenia pracy jako reżyserka. Czy spotkanie tajemniczych trzech darczyńców odmieni jej los? Jak wysoką cenę zapłaci za perspektywę lepszej przyszłości? 

Awad zachwyca swoim poetyckim i silnym głosem, mieszając konwencję realistyczną z elementami nadprzyrodzonymi. Z gracją i elegancją pisze o teatrze, o Szekspirze, ale przemyca także głos przepełniony cierpieniem, frustracją i najgłębszymi obawami. To prawdziwa literacka uczta dla wszystkich zmysłów, esencjonalna opowieść o bólu i euforii. Odkryjcie talent Mony Awad i poznajcie Wszystko dobrze – książkę, która zdecydowanie Was zaskoczy, zadziwi i wprawi w osłupienie.

Dom sióstr marnotrawnych, Krystal Sutherland, tł. Kaja Makowska

Donośny głos literatury osobliwej dociera także do książek młodzieżowych. Pozycją, która eksploruje weird fiction w We Need YA, jest Dom sióstr marnotrawnych autorstwa Krystal Sutherland. Poznajcie siostry Hollow. Iris i jej dwie starsze siostry, Grey i Vivi są bez cienia wątpliwości dziwne. W dzieciństwie zniknęły z ulic szkockiego miasta na cały miesiąc, nie pamiętając, gdzie były ani co im się przytrafiło. Gdy lata później jedna z nich ponownie znika, Iris przekonuje się, że aby ją odnaleźć, musi stawić czoła niewyjaśnionym sprawom z dzieciństwa. Czy wersja wydarzeń z przeszłości, w którą tak uparcie wierzyły, okaże się kompletnym kłamstwem? 

Już od pierwszych stron książka wrzuca czytelnika w przedziwny świat i akcję, która choć dzieje się w czasach współczesnych, nosi w sobie znamiona najdawniejszej baśni. Autorka przeplata wątki nadprzyrodzone z realistycznymi, tworząc opowieść, która choć napawa grozą, to pozwala z łatwością w siebie uwierzyć. To osobliwa, spektakularna i porywająca historia o sile więzi, odnajdywaniu własnej mocy oraz o tym, co nieodkryte. Ostrzegamy, lekturze mogą towarzyszyć liczne wybałuszenia oczu, nieustające napięcie i strużki zimnego potu, spływającego z przerażenia. 
 

Weird fiction to fascynująca przygoda literacka, która zachęca do przekraczania granic własnej wyobraźni. To literatura, która pozostaje z czytelnikiem po przewróceniu ostatniej strony na długo, nie dając o sobie zapomnieć. Jeśli jesteście gotowi na wyprawę pełną niepokoju, osobliwości i dziwactw, weird fiction czeka na Was!  
 

Przeczytaj także:
Krótki przewodnik po książkach Tahereh Mafi
Barwione brzegi – kolekcja wydań specjalnych z księgarni Wydaje nam się
Nostalgiczne książki na koniec lata