Ciepłe poranki, kiedy pierwsze promienie nieśmiało przebijają się przez rolety, gorące popołudnia, które zmuszają do szukania schronienia, upalne wieczory spędzone na dworze przy akompaniamencie cykad… Kto z nas nie kocha lata? Mimo pewnych niedogodności, jakie idą za duszną aurą, letnie miesiące zawsze stanowią miłą odmianę od mroźnej zimy oraz przeplatanej chłodem i ciepłem wiosny. To wówczas wybieramy się na wakacje, by chociaż trochę odpocząć od codzienności i móc skorzystać ze słonecznych dni. Wraz z końca lipca dociera do nas świadomość, że lato, choć potrwa jeszcze parę tygodni, zbliża się do końca. Ucieknijcie od tej melancholii, złapcie w dłoń Literackie Paszporty i dajcie się zabrać w podróż do kolejnego ciepłego miejsca – Afryki!
By przegonić z Waszych głów myśl o przemijających wakacjach i pozwolić rozkoszować się ostatnim tygodniem lipca, przypominamy, że w księgarni Wydaje nam się tytuły związane z tym kontynentem będą przecenione aż o 50%. Czy słyszycie w oddali szum Nilu i odgłosy sawanny? Wczujcie się w rytm plemiennych tańców i dajcie się zabrać w wyprawę tam, gdzie pustynia nigdy nie śpi – czas przybić do wybrzeży Afryki.
Zanim wylądujemy – parę ciekawostek o Afryce
1. Narodziny człowieka
To hasło może brzmieć tajemniczo – w końcu jak to możliwe, że wszyscy ludzie urodzili się w Afryce, skoro część z nas nigdy w życiu nie postawiła stopy na tym kontynencie? Spieszymy z odpowiedzią. Badania antropologów wskazują na to, że człowiek jako gatunek powstał ponad 250 tysięcy lat temu w Afryce. To właśnie tu miała żyć ,,mama”, a właściwie parę matek, współczesnej ludzkości, czyli kobieta, od której wywodzą się wszyscy ludzie. Możecie więc śmiało uważać Afrykę za kraj swoich prapraprapra…dziadków – nie będziecie się mylić.
2. Piramidy
Mieliście kiedyś okazję zobaczyć piramidy w Gizie? Słynny (i jedyny zachowany) starożytny cud świata swoją wielkością zachwyca podróżników od starożytności do teraz. Czy jednak wiecie o tym, że piramida Cheopsa wcale nie jest najstarszą budowlą tego typu w Egipcie? Choć jej widok zapiera dech w piersi, to w porównaniu do paru innych piramid ten kolos nie jest tak wiekowy, jak mogłoby się wydawać. Nieopodal Gizy istnieje miejsce, gdzie zobaczycie piramidę liczącą sobie aż o 100 lat więcej. Mowa o piramidzie schodkowej w Sakkarze, która powstała niemal 5 tysięcy lat temu na życzenie władcy o imieniu Dżoser, a zaprojektował ją architekt Imhotep (zapewniamy, nie wyglądał jak ten z filmu „Mumia”). Co więcej, ta piramida, mimo że podniszczona, zachowała się do dzisiaj! Zaskoczeni?
3. Niezwykłe zwierzęta
Widzicie tego uroczego pingwina na sawannie? Pewnie przetarliście teraz oczy i zastanawiacie się, czy to jakaś pomyłka – jaki pingwin w Afryce? Chyba chodziło o Arktykę czy Antarktydę… A jednak to żadna pomyłka, bowiem na tym kontynencie żyje aż 50 tysięcy osobników tego gatunku. Te ptaki świetnie się zadomowiły w tym regionie i zupełnie nie przeszkadza im, że według wszelkich naszych skojarzeń, zamiast skakać po pustynnych wydmach, powinny ślizgać się po lodzie. Jednym z tych przewrotnych nielotów jest pingwin przylądkowy, a za miejsce jego tradycyjnego bytowania uważa się Przylądek Dobrej Nadziei, gdzie obecnie wcale nie jest tak gorąco. Może właśnie dlatego pingwiny tak upodobały sobie to miejsce?
4. Afryka na mapie
Wszyscy, mniej lub lepiej, wiemy, jak wygląda mapa Afryki, szczególnie jej północna część, położona nad Morzem Śródziemnym. Warto jednak wiedzieć, że współczesny kształt państw wynika z działań kolonizatorów, którzy w XIX wieku dzielili kontynent na europejskie strefy wpływów. To właśnie dlatego niektóre granice między krajami wyglądają jak narysowane za pomocą linijki – jest to skutek nienaturalnego podziału zastosowanego przez Europejczyków. Obecnie na kontynencie uznawane są 54 państwa. Przed kolonizacją istniało tu aż 10 tysięcy niepodległych państw i plemion! Wydaje się to niewyobrażalne, prawda?
W ofercie księgarni Wydaje nam się czeka na Was cały zbiór tytułów, dzięki którym poczujecie się, jakbyście sami byli w plemiennej wiosce, na sawannie lub… wewnątrz piramidy. Złapcie w dłoń swoje Literackie Paszporty i przygotujcie się na długie wędrówki w pustyni i w puszczy – witamy w czytelniczej Afryce!
Afryka okiem noblisty – proza Abdulrazaka Gurnaha
Naszą afrykańską wyprawę rozpoczynamy od dzieł autora, który oczarowuje swoim kunsztem literackim i pięknymi, wzruszającymi historiami. Chyba nikt nie przedstawi Wam Afryki – prawdziwej, pozbawionej perspektywy eurocentrycznej – tak umiejętnie, jak robi to Abdulrazak Gurnah. Książki Gurnaha są szczere, pełne bólu, ale i świadomości własnego afrykańskiego dziedzictwa oraz jego wpływu na życie bohaterów.
Przygodę z dziełami Gurnaha najlepiej jest rozpocząć od lektury Powróconych, wybitnej książki, która przyniosła mu Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Autor snuje w niej narrację opartą na prawdziwych wydarzeniach, które miały miejsce w Afryce Wschodniej pod brutalnymi rządami Niemiec. Ta poruszająca opowieść, choć zdecydowanie nie należy do łatwych, na pewno będzie niezwykłą przygodą w raczej nieznanym kierunku, która na długo zapadnie Wam w pamięć. Do tej pory w Wydawnictwie Poznańskim ukazały się jeszcze dwie książki Gurnaha. Każda z nich stanowi niezwykle wrażliwy komentarz na temat kolonializmu i styku dwóch światów: europejskiego i afrykańskiego – opowiadająca o poszukiwaniu swojego głosu książka Nad morzem oraz Raj – pełny trudnych emocji opis realiów dziecka, a później młodzieńca. Jeżeli ciekawi Was wpływ dziedzictwa kulturowego na wybory życiowe, książki Abdulrazaka Gurnaha będą dla Was idealną lekturą.
Szczypta magii i przygody – literatura young adult
Kolejnym przystankiem na mapie naszej podróży jest Kair. Lecz nie taki, jakiego moglibyście się spodziewać, ponieważ zamiast samochodów i bloków zobaczycie konie, wielbłądy i budynki z cegły mułowej. Jak wyjaśnić tę dziwną zmianę? Spieszymy z odpowiedzią. W ramach naszej wyprawy przeniesiemy się nie tylko w inne miejsce, ale i w inny czas, aż do XVIII wieku. Jeżeli marzy Wam się spacer po wąskich uliczkach arabskiego miasta, trafiliście w dobre miejsce. Koniecznie sięgnijcie po serię „Dewabad” S.A. Chakraborty, dzięki której będziecie mogli przemykać ukrytymi przejściami i poznawać sekrety Kairu wraz z Nahri, główną bohaterką książek. Jest to idealna pozycja dla spragnionych przygody i tęskniących za zapachem duszących przypraw na arabskim suku, lokalnym targu. Macie ochotę udać się do świata magii, tajemnic i niebezpieczeństw? Lepszej okazji niż zwiedzenie Miasta mosiądzu nie znajdziecie.
A może zamiast prowadzić życie oszusta w XVIII-wiecznym Kairze, wolelibyście udać się do jednej z małych, osnutych mgłą sekretów wiosek? Tym, którzy chcą poznać życie plemienne i rytuały pełne magii i ryzyka, polecamy książki z serii ,,Niezłomne” – Naznaczone złotem i Nieznające litości Naminy Forny. W trakcie lektury będziecie towarzyszyć Dece, szesnastoletniej członkini plemienia w tradycyjnym Rytuale Czystości, którego przebieg zaważy na jej losie… Co czeka złotokrwistą Dekę: śmierć czy chwała? Przekonajcie się podczas lektury Naznaczonych złotem.
Słowo o faraonie i jego piramidach
Jeżeli najbardziej zainteresowała Was ciekawostka o piramidach, koniecznie zajrzyjcie do naszej „Serii Starożytnej”. Książki z tej serii pozwolą Wam nie tylko poznać sekrety budowy piramid. Podczas czytania Wielkiej piramidy Szymona Zdziebłowskiego dowiecie się, czego nie ma bez kamieni, budulca i pałacu, a także czy robotnicy pracujący dla faraona byli wyzyskiwani, czy może byli wysokiej klasy fachowcami zatrudnionymi na umowę o dzieło (którzy nawet dostawali jeść!). Kochacie film ,,Asterix: Misja Kleopatra” i znacie monolog skryby na pamięć? Świetnie, w takim razie macie idealne kwalifikacje do sięgnięcia po Hieroglify egipskie Andrzeja Ćwieka. A może preferujecie garść praktycznych porad? Wówczas doskonałym wyborem będzie mały poradnik Jak przeżyć w starożytnym Egipcie, w którym Charlotte Booth oprowadzi Was po Tebach czasów faraonów i powie, co jest dozwolone, a co może się dla Was źle skończyć…
Na pożegnanie – literatura klasyczna
Zbliżamy się do końca naszej wyprawy po Afryce. Jednak zanim złapiemy samolot do Polski, zatrzymamy się na ostatniej stacji – peronie książek zwanych klasykami. To przystanek na żądanie, dedykowany tym, którzy od literatury współczesnej wolą tytuły kultowe. Pasażerom o takich gustach polecamy jako pamiątkę przywieźć Pożegnanie z Afryką Karen Blixen. To opowieść o Afryce, której już nie zobaczycie – Afryce kolonialnej, pełnej sprzeczności, niesprawiedliwości, ale i naturalnego piękna. Ta autobiograficzna powieść jest mostem między współczesnością a przeszłością, pokazującym, jak lokalna kultura i obyczaje są skazane na walkę z regułami przyjezdnych, nie zawsze rozumiejących i szanujących to, co zastali.
Tym nostalgicznym akcentem kończymy nasze zwiedzanie Afryki. Który z jej zakamarków zachwycił Was najbardziej? Parę dni czytelniczego urlopu z książką pod pachą w tym upalnym regionie świata na pewno będzie dobrze spędzonym czasem. Sprawdźcie listę wszystkich książek związanych z Afryką, które możecie kupić aż o 50% taniej w ramach promocji Literackie Paszporty.
My siadamy do opracowania kolejnej wyprawy – podpowiemy, że ten kierunek zaskoczy Was nie tylko fantastyczną literaturą, ale i mitycznymi stworzeniami…
Do zobaczenia!
Przeczytaj także nasze pozostałe artykuły z cyklu Literackie Paszporty:
Wakacyjna akcja Literackie Paszporty: lecimy na Bałkany!
Literackie Paszporty: Witamy w mroźnej Skandynawii!