Wyzwanie Czytam | Piszę | Recenzuję - cz. 4 Profesjonalna współpraca

Dzień dobry, Recenzentko i Recenzencie, przed nami kolejny tydzień i kolejna część wyzwania Czytam, Piszę, Recenzuję organizowanego przez księgarnię Wydaje nam się. Tym razem skupimy się na tym, jak wygląda profesjonalna współpraca recenzenta z wydawnictwem lub księgarnią. Przejdziemy sobie przez najistotniejsze zagadnienia, które ułatwią Ci sprawne poruszanie się po świecie wydawniczym. Omówimy tematy, które często wydają się trudne np. długofalowe prowadzenie współpracy z wydawnictwem czy rozmowy o pieniądzach. Zaczynajmy.

A oto, czego możesz się dziś spodziewać:

Czego potrzebuje od recenzenta wydawnictwo lub księgarnia?
Jak mogę ułatwić pracę wydawnictwu?
Jak ustalić zasady i zakres współpracy?
Współpraca barterowa czy płatna?
Jak rozmawiać o pieniądzach?

Czego potrzebuje od recenzenta wydawnictwo lub księgarnia?

Zacznijmy od tego, że wydawnictwo lub księgarnia mogą mieć bardzo różne oczekiwania wobec recenzenta. Warto być świadomym, że Twoje doświadczenia zebrane przy jednej współpracy niekoniecznie sprawdzą się przy drugiej. Na pewno nie w 100%. Temat różnic pomiędzy wydawnictwem a księgarnią poruszaliśmy w ostatnim tekście. Warto sobie przypomnieć. A teraz spróbujmy ustalić uniwersalne potrzeby, które będą ważne dla każdej ze stron:

profesjonalizm – jeśli wymieniacie maile, wydawnictwo wysyła Ci książkę lub swoje wymagania, to oczekuje sprawnej odpowiedzi, jasnych komunikatów
rzetelność – dokładne przeczytanie książki i przedstawienie solidnej recenzji, która bazuje na faktach i emocjach, będzie doceniane
unikalność – to absolutna podstawa, nie kupujemy, nie powielamy tych samych treści, a każdy cytat powinien zawierać odniesienie do źródła
terminowość – absolutna podstawa, jeżeli umawiamy się na terminy, wywiązujemy się z obietnicy
kreatywność – wychodzenie z inicjatywą i podsyłanie nowych pomysłów jest zawsze mile widziane
współpraca – warto traktować wydawnictwo jako partnera do współpracy, a nie pracodawcę. Twoje pomysły, inicjatywy i miłość do książek są bezcenne. Podziel się nimi i prowadź dialog z wydawnictwem

Jak mogę ułatwić pracę wydawnictwu?

Warto wiedzieć, że wydawnictwa współpracują z wieloma osobami i mają pełne ręce roboty, zwłaszcza przed premierą książki. Dlatego warto współpracować tak, żeby wszystko odbywało się gładko i bez problemów. Pierwsza sprawa to niepisanie do wydawnictw, które wydają książki spoza Twoich zainteresowań. Zrób najpierw dokładny research i sprawdź, czy macie podobny gust. Nie bierz książek, które Cię nie interesują, ponieważ narażasz się na niesatysfakcjonującą pracę lub stworzenie kiepskiej recenzji.

Wysyłasz maile? Pisz konkretnie i w jednym wątku – mało słów, dużo treści – ta zasada sprawdza się w większości przypadków. Kolejna sprawa to terminowość – nie obiecuj recenzji, jeśli możesz się nie wyrobić. Na początku będzie trudniej oszacować czas pracy, więc podaj dłuższy termin. Następna ważna kwestia, o której często zapominamy, to wykazywanie inicjatywy. Co jeszcze możesz zrobić poza napisaniem tekstu? Zdjęcia w ciekawej scenerii? Live z czytelnikami? Serię plansz na stories? Pomysłów może być bardzo dużo, a Twoja kreatywność jest dla wydawnictwa ważna.

Jak ustalić zasady i zakres współpracy?

W poprzedniej części wyzwania przygotowaliśmy dla Ciebie kartę pracy z przykładami maili do wydawnictw. Mamy nadzieję, że Ci się przydały i rozjaśniły, jak powinny wyglądać wiadomości. Zasady najlepiej przesłać mailowo, ponieważ zawsze możesz wrócić do ustaleń i je sobie przypomnieć. Zachęcamy też do prowadzenia wymiany maili w jednym wątku. Wtedy nic nie powinno umknąć. Jeśli chodzi o zakres współpracy to istotne będą takie kwestie jak:

ustalenie, czy współpraca ma być jednorazowa
czy współpraca obejmie jeden tom, czy całą serię książek
czego konkretnie oczekuje od Ciebie wydawnictwo – czy masz pełną dowolność w stworzeniu recenzji, czy są określone aspekty książki, które masz poruszyć
czy wydawnictwo oprócz tekstu oczekuje także zdjęć, relacji, reelsów, a może jeszcze innych materiałów
jaki masz czas na przeczytanie książki i kiedy musisz oddać gotowy tekst/zrealizowane wideo, kiedy masz odesłać poprawki oraz kiedy opublikować zdjęcia z książką – tu ustalenie konkretnej daty i godziny będzie przydatne

Współpraca barterowa czy płatna?

Współpraca barterowa to bezgotówkowa wymiana towarów. Czyli w naszym przypadku wydawnictwo daje Ci książkę lub książki, a Ty wnosisz wartość w postaci recenzji. Produkt, który wydawnictwo standardowo sprzedaje, otrzymujesz za darmo w zamian za jego promocję. Jeśli dopiero wkraczasz na rynek i chcesz zbudować swoją pozycję, współpraca barterowa będzie dla Ciebie bardzo dobra.

Barter może być także rozgrzewką przed płatnymi współpracami z wydawnictwem. Nie zawsze chodzi tylko o liczby na Twoim Instagramie czy TikToku. Jeśli piszesz dobrze, terminowo, ciekawie i kreatywnie, a wydawnictwo ma już doświadczenie z Tobą i wie, że pracujesz rzetelnie, może woleć zapłacić Ci za napisanie recenzji, niż wysyłać książki do niesprawdzonych osób.

Współpraca barterowa to świetny sposób, by sprawdzić swoje umiejętności, zdobyć najnowsze książki na rynku i budować swoją pozycję jako rzetelnej recenzentki/rzetelnego recenzenta.

Jak rozmawiać o pieniądzach?

Zarabiać pieniądze to sztuka. Pracować to sztuka. Ale robić dobre interesy – to sztuka największa – jak powiedział amerykański artysta Andy Warhol. Z pewnością na początku Twojej drogi recenzentki/recenzenta spotkasz się z obawami, że trudno na tej pracy zarabiać. Może to być lekko zniechęcające. Pewne jest jednak, że pozyskiwanie nowych kontaktów z branży, obserwatorów na TikToku czy Instagramie, utrzymywanie dobrych relacji i ciągły rozwój swojego warsztatu mogą doprowadzić Cię do sukcesu.

Media społecznościowe dają ogromną moc. Można spotkać coraz więcej kanałów prowadzonych przez kreatywne osoby, które dzięki platformom społecznościowym edukują, jak ważne jest odpowiednie wycenianie swojej pracy.

Jednak my jesteśmy jeszcze na początku drogi do płatnych współprac. Odpowiedzmy więc sobie na pytanie, jak zacząć rozmawiać o pieniądzach. Przede wszystkim zrób research, jakie są aktualnie trendy i stawki. W tym celu możesz sprawdzić, jacy recenzenci mają największą grupę odbiorców, a nawet odezwać się do nich z pytaniem, jak wyceniać swoją pracę. Kto pyta, nie błądzi. Możesz też samodzielnie przeanalizować następujące kwestie:

ile czasu zajmuje Ci przeczytanie książki i research na jej temat?
ile czasu poświęcasz na kontakt – maile z wydawnictwem?
ile czasu zajmuje Ci przygotowanie materiałów (tekstu/zdjęć/wideo)?
ile czasu poświęcisz na monitorowanie efektów i ich raportowanie wydawnictwu?

Następnie policz, ile czasu łącznie poświęcasz na wykonanie zlecenia, i przemyśl swoją stawkę. Oczywiście musisz brać pod uwagę, że bez konkretnych sukcesów czy dużej liczby wyświetleń Twoich treści, będzie Ci trudno uzyskać bardzo wysokie wynagrodzenie. Dlatego zanim zaczniesz rozmawiać o pieniądzach przygotuj sobie solidną argumentację i dowody, że warto wejść z Tobą w płatną współpracę. Będą to konkretne liczby: obserwujący, polubienia, wyświetlenia, subskrypcje i komentarze Twoich followersów.

Kiedy już współpracujesz z wydawnictwem lub księgarnią na zasadzie barteru (otrzymujesz darmowe książki) i obie strony są zadowolone, to może być to dobry moment, żeby poruszyć temat wynagrodzenia. Wyślij maila, w którym zapytasz o możliwość otrzymania płatnych zleceń. Jak go napisać? Zwyczajnie i wprost zadaj pytanie, czy jest możliwość współpracy płatnej. Tutaj warto mieć przygotowane solidne argumenty na poparcie nowej formy współpracy. Musisz wyraźnie pokazać, dlaczego warto zapłacić za Twój czas i pracę. Żeby zwiększyć szanse na wynagrodzenie, możesz powiedzieć o rozwoju Twojego konta w ostatnim czasie lub o sukcesach związanych z recenzjami pisanymi dla tego konkretnego wydawnictwa.

Pamiętaj, że budżet wydawnictwa zależy od wielu czynników. Jeśli dostaniesz decyzję odmowną, to wcale nie oznacza, że robisz coś źle lub że wydawnictwu szkoda na Ciebie pieniędzy. Odmowa może wynikać z zaplanowanego już wcześniej budżetu, strategii marketingowej (inne priorytety w danej chwili) lub kryteriów wobec recenzenta (np. minimum 3 tysiące obserwujących). Jeśli teraz Ci odmówiono, możesz spróbować porozmawiać o pieniądzach następnym razem. Dowiedz się także, dlaczego Ci odmówiono. Dzięki temu zbierzesz cenne informacje na przyszłość.

Podsumujmy sobie, czego się dzisiaj dowiedzieliśmy, a potem niespodzianka:

Wydawnictwo lub księgarnia chce współpracować z osobami rzetelnymi, terminowymi, kreatywnymi i z inicjatywą.
Ułatwisz pracę wydawnictwom/księgarniom, jeśli będziesz pisać maile konkretne i będziesz decydować się tylko na książki, które Cię interesują.
Ustalaj dokładnie zakres i zasady współpracy, dzięki czemu unikniesz niemiłych niespodzianek.
Współpraca barterowa jest świetną rozgrzewką przed współpracami płatnymi i pozwoli Ci rozbudować swoje portfolio.
Nie bój się rozmawiać o pieniądzach, ale naucz się argumentować swoje stawki.
Przed rozmową o pieniądzach policz, ile czasu poświęcasz na stworzenie recenzji (czytanie, research, pisanie, poprawki, kontakt z wydawnictwem, monitoring efektów).
Przed rozmową o pieniądzach przygotuj sobie dane o Twoich kanałach społecznościowych (liczba obserwujących, polubień, komentarzy).
Pisz maile, które pokazują Twoją inicjatywę, świeże pomysły i oczekiwania (także te finansowe)

Już za tydzień spodziewaj się wyjątkowego podsumowania całej akcji. Zapowiadamy wielki finał i okazję do sprawdzenia swoich nowych umiejętności. Przez ostatnie cztery tygodnie ciężko pracowałaś/pracowałeś, teraz będzie szansa na nagrody. Szczegóły już wkrótce (polecamy słuchać naszej Alex na Instagramie).

Jeżeli subskrybujesz nasz jagodowy newsletter dla Recenzentek i Recenzentów, zajrzyj też koniecznie do najnowszej karty pracy, którą dla Ciebie przygotowaliśmy. Znajdziesz tam checklistę o tym, co musisz wiedzieć przed podjęciem współpracy.

Wyzwanie Czytam| Piszę | Recenzuję – sprawdź program wyzwania i zapisz się do jagodowego newslettera dla Recenzentek i Recenzentów.