Co to jest literatura piękna? Jaka jest jej definicja? Jakie książki możemy do niej zaliczyć? I co decyduje o „literackości” tekstu? Dobra opowieść, wiadomo, łatwo się opowiada, robi na czytelnikach wrażenie „godnej uwagi”. Może bawić, wciągać, pouczać, zachęcać, zadziwiać, wzruszać. Jedną z przyczyn, dla których czytelnicy traktują literaturę w sposób szczególny, jest specyficzna relacja między nią a światem zewnętrznym – tak zwana fikcyjność. Ta nie ogranicza się tylko do samych postaci i wydarzeń, także język, czas i miejsce akcji funkcjonują w literaturze pięknej w sposób szczególny.
Cechy literatury pięknej
Czytelnicy śledzą zawiłości zdarzeń, szukają ukrytych znaczeń, ale nie mają w tym przecież żadnego konkretnego celu. Zawsze czytamy dla siebie, dla przyjemności, po swojemu przeżywamy i interpretujemy teksty. Na tym polega estetyczny walor literatury pięknej, na który zwraca uwagę każda definicja. Istota literackich opowieści tkwi w ich „opowiadalności”.
Książki zaliczane do literatury pięknej wykazują się wysokim kunsztem artystycznym, bogatym słownictwem, dobrze przemyślaną fabułą, a także – a nawet przede wszystkim – otwierają szerokie pole do interpretacji i refleksji.
Ilekroć zastanawiamy się nad kategorią literatury pięknej, przychodzą nam na myśl wielcy pisarze, których dzieła trafiły do kanonu literatury światowej jako pozycje obowiązkowe do przeczytania. Wśród nich prym wiodą autorzy tacy jak Fiodor Dostojewski ze słynną Zbrodnią i karą czy Tomasz Mann i jego Czarodziejska Góra. Nie może w tym gronie zabraknąć Bolesława Prusa czy Henryka Sienkiewicza, polskich dziewiętnastowiecznych pisarzy, z których dorobkiem zetknął się niemalże każdy uczeń.
Współczesna literatura piękna często wymyka się standardowym strukturom i wymogom gatunkowym. Stawia na współpracę z czytelnikiem. Stawia na wrażliwego odbiorcę, który chce czuć i rozumieć więcej.
Spiesz się! Do 10 listopada 2022 r. trwa „Piękny Tydzień” podczas, którego kupisz książki z gatunku literatura piękna w promocyjnych cenach. Dodaj swoje książki do zamówienia.
Oto 7 powieści ze współczesnej literatury, w których każdy znajdzie coś „godnego uwagi” dla siebie:
„Miasto w chmurach” Anthony’ego Doerra w tłumaczeniu Jerzego Kozłowskiego to must-read każdego bibliofila. Wielowątkowa, nieco baśniowa, a zarazem realistyczna książka porwie każdego, dla kogo książki pełnią w życiu ważną rolę.
Dla pochłaniaczy nagrodzonych pozycji rekomendujemy powieść laureata Nagrody Nobla Abdulrazaka Gurnaha „Powróceni” w tłumaczeniu Krzysztofa Majera. Napisana dosadnie, ciekawie, z wyraźnie zarysowanym kontekstem historycznym stanowi fascynującą opowieść o dziejach Afryki, o historii odciskającej piętno na losach zwykłych ludzi.
„Hard Land” Benedicta Wellsa w przekładzie Viktora Grotowicza to ważna i wartościowa pozycja wśród książek adresowanych do młodzieży. Opowiada o młodości, pierwszych miłościach, przyjaźniach, a także trudnym dorastaniu. Akcja powieści rozgrywa się w USA w latach 80.
Jeżeli jesteś osobą wrażliwą na kwestie kobiece i równościowe, „Dziewczyna, kobieta, inna” w tłumaczeniu Agi Zano będzie dla Ciebie powieścią idealną. Bernardine Evaristo, która została za tę książkę wyróżniona prestiżową Nagrodą Bookera, opowiada o dwunastu żeńskich postaciach; o ich pragnieniach, rozterkach i codziennych problemach. To już kultowa powieść, szybko zdobyła status bestsellera – po prostu trzeba ją znać!
Dla fanów literatury amerykańskiego Południa „Linie krwi” w przekładzie Tomasza S. Gałązki to strzał w dziesiątkę. W debiutanckiej powieści wielokrotnie nagradzana Jesmyn Ward przenosi nas do małego miasteczka Bois Sauvage na wybrzeżu zatoki Missisipi, opowiada nam historię o braterskiej miłości i rodzinnym konflikcie.
„Wierzyliśmy jak nikt” w tłumaczeniu Sebastiana Musielaka to książka dla tych, którzy nie boją się płakać podczas lektury, a nawet oczekują czytelniczego katharsis. Powieść o silnych relacjach, potrzebie miłości, walce z chorobą oraz towarzyszącemu jej doznaniu utraty. (Autorka Rebecca Makkai 9 i 10 listopada 2022 roku będzie w Polsce – będzie można zdobyć jej autograf!)
„Człowiek, który kochał Syberię” Roya Jacobsena i Anneliese Pitz w przekładzie Iwony Zimnickiej powinni przeczytać wszyscy, którzy – tak jak główny bohater powieści, Fritz Dörries – czują w sobie żyłkę odkrywcy. Z Fritzem odkryjecie tajemnice i wspaniałość Syberii Wschodniej. Jeśli zafascynuje Was ta powieść, sięgnijcie również po pozostałe książki z kultowej Serii Dzieł Pisarzy Skandynawskich – znajdziecie w niej same perły!
Po więcej książkowych inspiracji zajrzyj tu:
Przybywa Ci książek w domu? Sprawdź artykuł, w którym dowiesz się, jak zrobić porządek na półce z książkami.
Zaproś dzieci do wspólnego czytania – przeczytaj, jakie książki wybrać dla dzieci.
Weź udział w Domowych Targach Książki
