„Spadochrony” Kelly Yang – recenzja

Kiedy słyszymy Chiny, automatycznie myślimy: komunizm, pełna kontrola, słaba jakość. Mało osób pamięta jednak o tych, którzy robią wszystko, aby zapewnić swoim dzieciom chociaż namiastkę wolności. Zapominamy o matkach w zaawansowanych ciążach, które lecą rodzić do Stanów Zjednoczonych, żeby ich potomstwo miało amerykańskie obywatelstwo. Prawie nikt nie myśli o zdanych wyłącznie na siebie nastolatkach wyjeżdżających z Chin do Stanów, aby się uczyć. Mało osób myśli o tym, że utopijny świat Ameryki Północnej wcale nie jest taki piękny, że na co dzień wielu ludzi musi się tam mierzyć
z rasizmem, homofobią i innymi dyskryminacjami.

Niezwykła autorka

Kelly Yang to m.in. autorka powieści dla dzieci takich jak „Motel Calivista”. Jej książki zdobyły wiele nagród, np. APAAL (Asian Pacific American Award for Literature) czy Najlepsza Książka Roku Amazonu. Yang wyemigrowała do Ameryki w wieku 6 lat i wraz z rodzicami prowadziła motel, który opuściła, mając lat 13, by rozpocząć studia. Autorka prowadzi również projekt edukacyjny (Projekt Kelly Yang), dzięki któremu dzieci w Azji, Europie i Ameryce Północnej uczą się debatowania oraz pisania. W książce młodzieżowej „Spadochrony” Kelly Yang próbuje zmienić wśród swoich czytelników postrzeganie chińskich emigrantów.

Dwie dziewczyny – dwa światy: Dani

„Spadochrony” to książka pełna kontrastów. Poznajemy w niej dwie główne bohaterki – Dani i Claire, które pochodzą z kompletnie różnych światów. Dani i jej mama wyemigrowały do Ameryki z Filipin. Aby utrzymać się i mieć jakiekolwiek szanse na spełnienie swoich marzeń, codziennie pracują w firmie sprzątającej. Dani musi to połączyć z nauką, utrzymaniem stypendium w prestiżowej szkole prywatnej oraz przygotowywaniami do debat. Dzięki którym może się dostać na wymarzone studia na Yale.

Dwie dziewczyny – dwa światy: Claire

Claire z obawy przed tym, że może nie zdać egzaminu końcowego w Szanghaju, zostaje wysłana przez swoich bogatych rodziców do Ameryki, by tam skończyć liceum i rozpocząć studia. W Kalifornii dziewczyna mieszka w domu rodziny De La Cruz, co staje się obopólną korzyścią – Dani i jej mama mają szansę na zarobienie dodatkowych pieniędzy, a Claire ma dach nad głową i opiekę osoby dorosłej. Pomimo jednego dachu nad głową i azjatyckich korzeni ścieżki dziewczyn rozeszły się. Claire odnalazła się wśród Spadochronów, a Dani została pochłonięta przez przygotowania do Mistrzostw im. Alfreda Sindlera.

Metaforyczni spadochroniarze

Według Kelly Yang w Ameryce ponad 40% uczniów z zagranicy to nastolatkowie chińskiego pochodzenia, których potocznie nazywają Spadochronami. Tę nazwę w książce tłumaczy Jess, przyjaciółka jednej
z głównych bohaterek – Claire:

„Tak nas tutaj nazywają. Kiedy mówię »nas«, mam na myśli nastolatków z Chin, którzy przyjechali do Stanów sami, bez nadzoru. Nikt się nas tu nie spodziewa, więc to tak trochę wygląda, jakbyśmy spadali z nieba…”

(Kelly Yang, „Spadochrony”)

W powieści Yang jest to kolejny przejaw dyskryminacji, ponieważ wielu nastolatków pochodzenia chińskiego, a jednak urodzonych i wychowanych w Ameryce, nie przywiązuje się do Spadochronów, a nawet uważa się za lepszych od nich. Czytając „Spadochrony”, wielokrotnie mierzymy się z rasizmem ze strony białych ludzi, ale również ze strony nie-Spadochronów, którzy wręcz wstydzą się swoich korzeni, mając jednocześnie świadomość, że muszą być idealni.

„Niektóre Azjatki nawet zmieniają swoje nazwisko z Yang na Young. […] Jesteśmy Lau. My nie możemy tak zrobić. Od razu wiadomo, że jesteśmy z Chin. Dlatego też nie wolno nam popełnić żadnego błędu!”

(Kelly Yang, „Spadochrony”)

Powszechny problem w książkach

Wiele osób czytających książki zwraca uwagę na to, że większość problemów, które spotykają bohaterów, wiąże się z brakiem komunikacji. Tak również jest w „Spadochronach” Kelly Yang. Począwszy od relacji Claire
i jej matki, gdzie dziewczyna próbuje mówić, a matka jej nie słucha, przez relację jej rodziców, aż po relację Claire i Dani, które razem mieszkają i praktycznie ze sobą nie rozmawiają. W efekcie nie mogą się dobrze poznać, przez co dochodzi do różnych nieporozumień.

Rozmowa jest ważna, nawet w książkach

Osobiście wielokrotnie irytowało mnie to, jak bohaterki traktują się nawzajem, a jako czytelnik (osoba oglądająca wszystko z zewnątrz) doskonale widzę, że mogłyby być bardzo dobrymi przyjaciółkami. Często rozwiązaniem tych konfliktów jest po prostu rozmowa bohaterów na dany temat. W trakcie której okazuje się, że można było obejść się bez kłótni, że to po prostu nieporozumienie. Yang jednak na tyle oddala swoje bohaterki od siebie, że często nie mają one nawet okazji, aby na spokojnie porozmawiać.

Amerykański koszmarek

„Spadochrony” są niewyobrażalnie trudną książką, przepełnioną smutkiem, niezrozumieniem, traumą. Powieść ta z jednej strony idealnie obnaża instytucję, jaką jest szkoła, podejście wielu psychologów i pedagogów szkolnych, z drugiej jednak strony przedstawia nam nauczycieli z powołania, którzy kochają swoich uczniów i swoją pracę. Ukazuje sprzeczność wyobrażenia Ameryki i amerykańskiego społeczeństwa. Okazuje się, że jednak nie są tacy otwarci i tolerancyjni, jak wskazuje na to amerykański sen.

Obnażenie kłamstwa

Kelly Yang historią swoich bohaterek wbija nam nóż w serce i przekręca, by mieć pewność, że zabolało, jednak po chwili przykleja na ranę plasterek, dając nam nadzieję na zwycięstwo prawdy w walce z kłamstwem
i złem. Zamyka również historię w momencie, który aż prosi się o kontynuację i poznanie dalszych losów dziewczyn z liceum American Perp.

Ostrzeżenie o treści

Coraz więcej wydawanych książek ma zaznaczone oznaczenie o treści, tzw. Trigger Warnings, dzięki czemu czytelnicy mogą wybrać lekturę dobraną dla siebie bez obaw o wrażliwe dla nich treści. W „Spadochronach” jest kilka trudnych tematów, które trzeba zaznaczyć:

sceny molestowania
sceny gwałtu
rasizm
toksyczne relacje z rodzicami.

Autorka recenzji: Julia Müller, @zaczytany_feniks

Gdzie kupić książkę „Spadochrony”?

Zainteresowała Cię książka „Spadochrony” autorstwa Kelly Yang? Zajrzyj do naszej księgarni i wybierz wersję: klasyczną papierową lub e-book.

Autorem recenzji jest laureatka konkursu dla Recenzentów i Recenzentek. Chcesz być na bieżąco z nowościami w naszej księgarni? Zależy Tobie na promocjach? Chcesz brać udział w organizowanych przez nas wydarzeniach? Zapisz się do naszego newslettera